Το μάθημα ξεκινά εστιάζοντας στις βασικές αισθητικές τάσεις της ηλεκτροακουστικής και πειραματικής μουσικής από τα μέσα του 20ου αιώνα έως τις μέρες μας. Συζητά τα τεχνολογικά μέσα κάθε περιόδου και επικεντρώνεται στις σύγχρονες τεχνικές ηχητικής δημιουργίας, εισάγοντας τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σε διαδεδομένα προγραμματιστικά περιβάλλοντα με σκοπό την εξοικείωση με τις καινοτόμες πρακτικές για τον σχεδιασμό και την επεξεργασία του ήχου χρησιμοποιώντας αλγοριθμικές διαδικασίες. Στο πλαίσιο του μαθήματος σας δίνεται η δυνατότητα να έρθετε σε επαφή με τα νέα αισθητικά ρεύματα και να εφαρμόσετε τις γνώσεις σας για τη δημιουργία μουσικών έργων, ηχητικών εγκαταστάσεων και διαδραστικών εφαρμογών μέσα από εργασίες που διαμορφώνετε οι ίδιοι και οι ίδιες και παρουσιάζονται στην τάξη.
* Για το ακαδημαϊκό έτος 2022-23 το μάθημα διαμορφώνεται από κοινού με τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, ανάλογα με τις ανάγκες. Η ύλη αποκλίνει από το σχεδιάγραμμα διδασκαλίας, αγγίζοντας τεχνικές σχεδιασμού ήχου για την κινούμενη εικόνα.
Σχεδιάγραμμα Διδασκαλίας
1. Φουτουριστές, musique concrète, elektronische musik, το ηχητικό αντικείμενο, ακροάσεις έργων 2. Η μορφολογία του ήχου, κατηγοριοποίηση των ηχητικών αντικειμένων, γραφικές παρτιτούρες 3. Η αρχή μιας ηλεκτροακουστικής σύνθεσης, συνήθεις διαδικασίες μετασχηματισμού του ηχητικού υλικού, δουλεύοντας με οικογένειες και παράγωγα ήχων 4. Κατασκευάζοντας ηχητικά περιβάλλοντα και αιτιώδεις σχέσεις, ηχητικές υφές, διαστρωμάτωση των ηχητικών αντικειμένων, ρυθμός 5. Παρουσιάσεις εργασιών στην αίθουσα 6. Εισαγωγή στα προγραμματιστικά περιβάλλοντα ήχου και μουσικής 7. Τεχνικές σύνθεσης ήχου Ι 8. Τεχνικές σύνθεσης ήχου ΙΙ 9. Παρουσιάσεις εργασιών στην αίθουσα 10. Τεχνικές σύνθεσης ήχου ΙΙΙ 11. Αλγοριθμική σύνθεση, OpenSoundControl 12. Υποστήριξη εργασιών 13. Παρουσιάσεις εργασιών στην αίθουσα
Θέματα ανοιχτής συζήτησης στην τάξη
Διάχυση Ήχου [Sound Spatialisation] Ακουσματική Μουσική [Acousmatic Music] Αλγοριθμική Σύνθεση [Algorithmic Composition] Laptop Orchestras Ζωντανή Ηλεκτρονική Μουσική [Live Electronics] Γενετική Μουσική & Ambient [Generative Music & Ambient] Διαδραστική Ηλεκτρονική Μουσική [Interactive Electronic Music] Νέες Διεπαφές για Μουσική Έκφραση [New Interfaces for Musical Expression] Live Coding
Έναν υπολογιστή. Με την πάροδο του χρόνου ο προσωπικός σας υπολογιστής θα γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς σας. Μπορείτε επίσης να δουλεύετε με τους υπολογιστές στο εργαστήριο της σχολής. Ακουστικά HiFi: Είναι μια καλή ευκαιρία να αγοράσετε ένα ζευγάρι ακουστικών. Θα σας βοηθήσει να ακούτε σωστά αυτά που δημιουργείτε μέσω του υπολογιστή. Εταιρίες όπως η Beyerdynamic, η AKG, η Sennheiser κ.ά. κατασκευάζουν αρκετά αξιοπρεπή και προσιτά μοντέλα. Προσπαθήστε να αποφύγετε τη χρήση ακουστικών DJ που συχνά έχουν έντονες χαμηλές συχνότητες, ή “ψείρες” που τις περισσότερες φορές είναι χαμηλής πιστότητας. Το SuperCollider, ένα λογισμικό που χρησιμοποιείται από καλλιτέχνες και μουσικούς σε όλον τον κόσμο για τη σύνθεση και επεξεργασία του ήχου. Όλα τα τα λογισμικά ήχου βρίσκονται σε αυτήν τη σελίδα και κατεβαίνουν ελεύθερα.
Αξιολόγηση
Το μάθημα εξετάζεται με 3 διαδοχικές εργασίες που συνυπολογίζονται στον τελικό βαθμό. Δεν υπάρχουν γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου. Η υποβολή των ατομικών εργασιών γίνεται σε ηλεκτρονική μορφή μέχρι τη συγκεκριμένη ημερομηνία κατάθεσής τους μέσω του επόμενου συνδέσμου > UPLOAD.
Στο πεδίο Υour name πληκτρολογείτε το όνομά σας και τον αριθμό μητρώου. Αν στο τέλος της διαδικασίας υποβολής εμφανιστεί το μήνυμα Files are uploaded! τότε όλα έχουν πάει καλά και δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για την ασφάλεια της εργασίας σας. Μπορείτε να ανεβάσετε ξεχωριστά αρχεία σε μία υποβολή, αλλά όχι φακέλους. Αν χρειαστεί να ανέβουν ολόκληροι φάκελοι που περιέχουν πολλά αρχεία (π.χ. ένα project του Reaper) τότε θα πρέπει να συμπιεστούν (zip, rar, 7z). Προσέξτε ότι μεγάλα αρχεία μπορεί να χρειάζονται αρκετή ώρα για να ανέβουν στον server.
Σε κάποιες εργασίες μπορεί να σας ζητείται να δημιουργήσετε ένα σύντομο κείμενο σε μορφή pdf. Σε αυτήν την περίπτωση δεν χρειάζεται να συμπεριλαμβάνεται το όνομα του διδάσκοντα στο κείμενο. Κάθε εργασία είναι προσωπική σας δουλειά η οποία υπογράφεται με το ονοματεπώνυμο και τον αριθμό μητρώου σας.
Κάθε εργασία έχει συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα υποβολής. Υπάρχει βαθμολογική ποινή -10% για καθυστέρηση έως δύο ημερών και -20% για καθυστέρηση τριών ημερών (έως 23:59 μμ). Μετά το πέρας της τρίτης ημέρας η εργασία παίρνει το τίποτα.
Μπορεί να γίνει μία εξαίρεση και να παραδώσω αργότερα; Όλα τα παιδιά έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις για λόγους αξιοκρατίας.-
Τι γίνεται αν δεν περάσω το μάθημα μέσα στο εξάμηνο; Αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο, αν όμως συμβεί, τότε θα χρειαστεί να υποβάλλεις το σύνολο των εργασιών μέχρι τις 23:59 την ημέρα εξέτασης του μαθήματος τον Σεπτέμβρη. Σε αυτήν την περίπτωση οι εργασίες θα χρειαστεί να γίνουν όλες ξανά από την αρχή.
Τα βαθμολογικά κριτήρια υπάρχουν εδώ. Πόσο χρόνο χρειάζεται να δεσμεύσετε [link].
Παρακολούθηση
Υποχρεωτικές παρουσίες δεν παίρνονται στο μάθημα, παρότι αυτό έχει έντονο πρακτικό χαρακτήρα λόγω της φύσης του αντικειμένου. Όμως, η πιθανότητα να περάσει κάποιος/α το μάθημα χωρίς να συμμετέχει στην τάξη δεν είναι μεγάλη, αλλά και η γνώση που θα πάρει -υποβάλλοντας απλώς τις εργασίες ηλεκτρονικά- θα είναι μικρή.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Collins K, (2020), Studying Sound: A Theory and Practice of Sound Design, MIT Press. Collins N., d’Escrivan J. eds. (2007), The Cambridge Companion to Electronic Music, Cambridge University Press. Cox, C., Warner, D. eds. (2017), Audio Culture, Revised Edition: Readings in Modern Music, Bloomsbury Academic. Demers J., T., (2010) Listening Through the Noise: The Aesthetics of Experimental Electronic Music, Oxford University Press. Emmerson S. ed. (1986) The Language of Electroacoustic Music, Macmillan Press. 786.709EmmS Holmes, T., (2002), Electronic and Experimental Music: Pioneers in Technology and Composition, Routledge. Kettlewell, B. (2002), Electronic Music Pioneers, ProMusic Press, 786.709KetB Manning, P., (2013), Electronic and Computer Music, Oxford University Press. 786.709ManP Nyman, M., (2000), Experimental Music: Cage and Beyond, Cambridge University Press. [διαθέσιμο στα Ελληνικά και στον Εύδοξο] Roads, C. (1996), The Computer Music Tutorial, MIT Press. 781.34RoaC Roads, C. (2015), Composing Electronic Music: A New Aesthetic, Oxford University Press. Wilson S., Cottle D., Collins N. (2011), The SuperCollider Book, MIT Press. Wishart, T. (1996), On Sonic Art, Routledge. Καραμανλής, Ο., (2021), Σύνθεση και Επεξεργασία Ήχου με το SuperCollider, Fylatos Pub.
Μπορείτε να ψάξετε για τα βιβλία που σας ενδιαφέρουν μέσα απ’ τον ιστότοπο της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αθηνών, https://opac.seab.gr
Πρόσβαση στα ακαδημαϊκά περιοδικά έχετε μέσα από το heal-link του Πανεπιστημίου. Οδηγίες βρίσκονται εδώ. Αν αντιμετωπίσετε κάποια δυσκολία, μπορούν να σας βοηθήσουν οι βιβλιοθηκονόμοι του Τμήματος.
Εργογραφία Θα σας βοηθήσει να αρχίσετε να ακούτε σταδιακά κάποια ηλεκτροακουστικά έργα από τη λίστα.
Σύνδεσμοι EARS: Electroacoustic Resource Site, Παρέχει εκτενή βιβλιογραφία και ένα λεξικό ιδιωματικών όρων για την ηλεκτροακουστική μουσική SONUS: Ηλεκτρονική μουσική βιβλιοθήκη UBUWEB: Ένας player που περιέχει πληθώρα ηλεκτροακουστικών κομματιών από τον 20ο αιώνα
